Τοποθέτηση της Λαϊκής Συσπείρωσης Β. Αιγαίου για το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης

Μυτιλήνη, 15-12-2015

Δ Ε Λ Τ Ι Ο   Τ Υ Π Ο Υ

Τοποθέτηση της Λαϊκής Συσπείρωσης Β. Αιγαίου για το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης

Εκ μέρους της ΛΑΣ B. Αιγαίου τοποθετήθηκαν οι Σύμβουλοι Στρατής Κόρακας και Αντώνης Δράκος:

«Θεωρούμε, κατ’ αρχήν, απαράδεκτη την απαίτηση της Κυβέρνησης να μη δεχτεί την παράταση της ημερομηνίας  παράδοσης της γνωμοδότησης του Περιφ. Συμβουλίου, σχετικά με την αναθεώρηση του Περιφ. Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού  και την  απαίτηση για άμεση αποστολή της στον αρμόδιο Υπουργό. Έτσι κι αλλιώς όμως, ως Λαϊκή Συσπείρωση είμαστε αντίθετοι με το συζητούμενο σχέδιο για τους παρακάτω λόγους:

Κατά την άποψή μας, ο Χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός δεν αποτελεί γενικά μια ουδέτερη τεχνοκρατική διαδικασία. Στοχεύει στην οργάνωση του χώρου, σύμφωνα με τα συμφέροντα και τις επιλογές της κυρίαρχης τάξης, που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις επιλογές και τα νομοθετήματα των εκάστοτε  κυβερνήσεων.

Το πραγματικό πρόβλημα, δεν είναι το αν θα υπάρξει νομοθετημένος, τυπικά, σχεδιασμός αλλά το ποιος αποφασίζει, με ποια κριτήρια και σε όφελος ποιου, σχετικά με το χρόνο, το χώρο και τις προτεραιότητες χωροθέτησης σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. 
 

Θεωρούμε ότι κάθε μορφή χωροταξικού σχεδιασμού, τόσο ως αυτοτελής παρέμβαση, όσο και στη διασύνδεση της με γενικότερες πολιτικές, (όπως η απελευθέρωση της αγοράς και της χρήσης της γης, οι αναδιαρθρώσεις στο κατασκευαστικό κλάδο κλπ), υπηρετεί ούτως η άλλως κάποιον «αναπτυξιακό προσανατολισμό». Σε τελευταία ανάλυση, η έννοια της οικονομικής ανάπτυξης δεν είναι μια ουδέτερη, τεχνοκρατική έννοια, αλλά έχει βαθύτατο οικονομικό – πολιτικό περιεχόμενο, σχετίζεται άρρηκτα με το ερώτημα, για τα συμφέροντα ποιας κοινωνικής τάξης σχεδιάζεται και υλοποιείται η αναπτυξιακή πολιτική. Έτσι, το βασικό δίλημμα στο οποίο καταλήγουν όλες οι επιλογές αναπτυξιακού γενικά και ειδικότερα χωροταξικού σχεδιασμού, είναι: Διασφάλιση της κερδοφορίας του κεφαλαίου (εγχώριων και ξένων ομίλων) ή συνδυασμένη ικανοποίηση του συνόλου των λαϊκών αναγκών;                                                                 

Είναι προφανής η απάντηση που δίνει όλα αυτά χρόνια το ελληνικό κράτος δια της εφαρμοζόμενης πολιτικής των κυβερνήσεων του και των νομοθετημάτων τους.

Ήδη εδώ και δυο σχεδόν δεκαετίες, προωθούνται αναδιαρθρώσεις στους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας (ενέργεια, μεταφορές, τηλ/νιες, κατασκευές), βαθαίνει ο εμπορευματικός χαρακτήρας της γης και των χρήσεων της. Το περιβάλλον δεινοπαθεί αποτασσόμενο όλο και περισσότερο στην κερδοφορία του κεφαλαίου, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις  κυβερνόντων αλλά και ιμπεριαλιστικών οργανισμών, όπως η ΕΕ., Τελικά μπορούμε να πούμε ότι ο πραγματικός χωροτάκτης σε συνθήκες καπιταλισμού είναι το «άγιο» κέρδος.

Το υφιστάμενο Εθνικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού, υπηρετεί τις ανάγκες θωράκισης της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Κινείται στην κατεύθυνση της ανάπτυξης της καπιταλιστικής οικονομίας, που προκρίνει την μετατροπή της χώρας σε κόμβο μεταφοράς εμπορευμάτων και ενέργειας απ’ τη μια και την ανάπτυξη του τουρισμού απ’ την άλλη.

Εδράζεται στη πολιτική εμπορευματοποίησης της γης, και των δημοσίων έργων, καθώς και σε αυτήν της «απελευθέρωσης» - ιδιωτικοποίησης στρατηγικών τομέων της οικονομίας (ενέργεια, τηλ/νιες, υποδομές, μεταφορές κλπ.). Προωθεί τη κατάργηση των όποιων περιορισμών υπήρχαν μέχρι σήμερα σχετικά με τις αλλαγές χρήσεων γης, εφόσον αυτοί εμποδίζουν την επενδυτική-κερδοσκοπική δράση του μεγάλου κεφαλαίου. Στηρίζει τη νέα διοικητική δομή της χώρας (Καλλικράτης), ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις επιτάχυνσης της εμπορευματοποίησης - ιδιωτικοποίησης των τομέων ζωτικής σημασίας όπως αυτούς της υγείας πρόνοιας, παιδείας, μέσα από τη διάσπαση και μεταφορά («αποκέντρωση») της κρατικής ευθύνης σε περιφερειακό επίπεδο.  

Τα περιφερειακά χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια αποτελούν εξειδικεύσεις του γενικού χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδίου. Αυτή η εξειδίκευση γίνεται επίσης  με γνώμονα την κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων και όχι  την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Δεν μπορεί να είναι φιλολαϊκός

Αυτό ισχύει και στη περίπτωση του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου  που κινείται ακριβώς στην ιδία ρότα.  Αυτό αποτυπώνεται  στην πρόταση του Β1 σταδίου για την οποία καλούμαστε να γνωμοδοτήσουμε.

Δεδομένου ότι διαφωνούμε κατηγορηματικά με την κατεύθυνση αυτή δεν θα μπούμε στις λεπτομέρειες. Θα περιοριστούμε να αναφερθούμε σε ορισμένα ζητήματα που επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές:  

-  Κινείται στη λογική της «αξιοποίησης» των παραλιακών «φιλέτων» γης των νησιών από επιχειρηματικά συμφέροντα, κάτι που αποδεικνύεται ιδιαίτερα από τους όρους δόμησης, και τα μεγέθη της τουριστικής δραστηριότητας που περιγράφει στην πρόταση του (ξενοδοχεία 4-5 αστέρων).

-  Δεν κατοχυρώνει ούτε στο ελάχιστο όρους ισόρροπης χωρικής και κλαδικής ανάπτυξης, ενώ διαπιστώνει τη ριζική αλλαγή που έχει επέλθει στη συμμετοχή των τριών τομέων της παραγωγής στα νησιά μας. Πράγματι, πριν την ένταξη στην ΕΟΚ το  75% του εισοδήματος προερχόταν από τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. Σήμερα φτάσαμε σταδιακά να έχει αντιστραφεί η κατάσταση: το 80% προέρχεται από τον τριτογενή τομέα και μόνο  το 20% από τους δυο άλλους τομείς.

-  Ενώ διακηρύσσεται σε πολλά σημεία ο σεβασμός στη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά, την ίδια στιγμή στηρίζει την ανάγκη εγκατάστασης ανεμογεννητριών  σε χώρους που θεωρητικά έχουν κηρυχτεί μνημεία της φύσης, αδιαφορώντας για την τεράστια και ανεπανόρθωτη καταστροφή που θα επιφέρει στο φυσικό και πολιτιστικό  περιβάλλον (Λέσβο, Χίος, Λήμνος και Ικαρία).

-  Στο σχέδιο γίνεται λόγος για την προώθηση της «κοινωνικής συνοχής και καταπολέμησης της φτώχειας» προτείνοντας παραπέρα εισβολή του κεφαλαίου στις «υποδομές της  υγείας, και κοινωνικές υποδομές» και την «ίδρυση και ανάπτυξη κοινωνικών επιχειρήσεων» (σελ. 20).Το ίδιο προωθείται η παράδοση στο κεφάλαιο των «συστημάτων και πυλών δικτύου μεταφορών».

-  Στο σχέδιο γίνεται λόγος για τις  κρίσιμες εξελίξεις στην περιοχή μας, στις επιπτώσεις τους στα νησιά μας, αποσιωπούνται όμως τους κινδύνους που εγκυμονεί για τους κατοίκους τους η συμμετοχή της χώρας μας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και δράσεις και της Ελλάδας, με ευθύνη και της σημερινής  «αριστερής» κυβέρνησης, που έχει φτάσει στο σημείο να προτείνει την δημιουργία ΝΑΤΟϊκής βάσης στη Κάρπαθο

Εν κατακλείδι, ως Λαϊκής Συσπείρωση Β. Αιγαίου, για όλους τους παραπάνω λόγος  καταψηφίζουμε το συζητούμενο σχέδιο Πλαισίου χωροταξικού και πολεοδομικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (και στη Β1 φάση του). Καλούμε το Περιφ. Συμβούλιο να το απορρίψει. Προτείνουμε το παρακάτω λιγόλογο ψήφισμα:

«Το Περιφ, Συμβούλιο Β. Αιγαίου καταψηφίζει το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού γιατί αυτό  αντιστρατεύεται τα συμφέροντα των κατοίκων της Περιφέρειας και υπηρετεί τα συμφέροντα των εγχώριων και ξένων επιχειρηματικών ομίλων.»»